Rate this post

Witajcie miłośnicy przyrody! Dziś zabieramy was w fascynującą podróż do jednego z najbardziej tajemniczych zwierząt polskich gór – rysia. Czy wiecie, gdzie można spotkać tę piękną, lecz trudną do zauważenia bestię w Tatrach? Przygotujcie się na niezapomniane spotkanie z królem tatrzańskich lasów!

Ryś – tajemniczy mieszkaniec Tatr

W Tatrach, jednym z najbardziej tajemniczych mieszkańców jest ryś. To piękne i dzikie drapieżniki, które potrafią skutecznie unikać ludzkiej obecności, dlatego nie każdy ma możliwość ich zobaczenia na własne oczy. Ryś, ze względu na swoją charakterystyczną sierść i ogon, jest łatwy do rozpoznania, jeśli tylko uda się nam go spotkać.

Jednak gdzie można znaleźć tego uroczego mieszkańca Tatr? Oto kilka miejsc, w których można mieć szansę na spotkanie z rysiem:

  • W rejonach górskich, z dala od szlaków turystycznych
  • W obszarach porośniętych gęstymi lasami i zaroślami
  • W pobliżu źródeł wody oraz w okolicach terenów bagnistych

Ważne jest, aby zachować ostrożność i szacunek dla tych dzikich zwierząt, ponieważ ryś jest zwierzęciem drapieżnym i nie lubi, gdy zbliżamy się zbyt blisko. Dlatego zawsze należy przestrzegać zasad bezpieczeństwa i nie zakłócać naturalnego środowiska tych zwierząt.

Ryś może również zakładać swoje terytoria w okolicach skalistych zboczy i podgórskich łąk. Jest to idealne miejsce dla tych zwierząt, ponieważ mogą znaleźć schronienie i jednocześnie obserwować otaczający teren w poszukiwaniu pożywienia.

Lokalizacja Szansa na spotkanie
W lesie Wysoka
Na zboczach Średnia
W pobliżu źródeł wody Niska

Zachowanie ryśia jest fascynujące i godne podziwu, dlatego obserwowanie go w ich naturalnym środowisku może być niezapomnianym przeżyciem. Pamiętajmy jednak, że to zwierzę dzikie i należy mu zapewnić spokój oraz bezpieczeństwo, aby mogło swobodnie żyć w swoim naturalnym habitat.

Charakterystyka rysia

W Tatrach, jednym z najbardziej tajemniczych i uroczych mieszkańców jest ryś. Ten elegancki kotowaty drapieżnik jest niezwykle trudny do zobaczenia ze względu na swoje umiejętności kamuflażu oraz terytorialny charakter.

Ryś to zwierzę samotne, które zamieszkuje najwyższe partie Tatr. Jednakże, dzięki rozmieszczeniu kamer na terenie parków narodowych, możemy poznać niektóre z jego ulubionych miejsc bytowania.

Jednym z najczęstszych miejsc, gdzie można spotkać rysie w Tatrach, są obszary takie jak Dolina Gąsienicowa, Dolina Kościeliska oraz Dolina Białego. Te obszary są bogate w zwierzynę, co sprawia, że ryś czuje się tam jak w domu.

Ryś preferuje tereny górzyste, zwłaszcza lasy świerkowe oraz tereny trawiaste. Jest drapieżnikiem o wyjątkowo dobrym słuchu i wzroku, co sprawia, że jest świetnym myśliwym, potrafiącym polować na kozice czy sarny.

Ryś w liczbach

Liczba rysi w Tatrach Rozpiętość skrzydeł
Ok. 150-200 80-100 cm

Często ryś można spotkać również na stokach górskich, gdzie poluje na zwierzynę. Mimo swojego majestatycznego wyglądu, ryś jest istotą niezwykle płochliwą, dlatego trzeba zachować ostrożność, aby nie przepłoszyć go z zimowiska.

Jeśli masz szczęście i cierpliwość, być może uda ci się spotkać tego pięknego kota górskiego w Tatrach. Jednak pamiętaj, by traktować go z szacunkiem i zachować odpowiedni dystans, aby nie zakłócić jego naturalnego rytmu życia.

W jakich obszarach Tatr można spotkać rysie?

W Tatrach można spotkać rysie przede wszystkim w tych obszarach, gdzie panuje odpowiednio surowy klimat oraz dostępność dużej ilości dzikich zwierząt, które stanowią ich główne źródło pożywienia. Te majestatyczne drapieżniki wybierają tereny górzyste, gdzie mogą schronić się w gęstych lasach i skalistych urwiskach.

Rysie są spotykane głównie w następujących obszarach Tatr:

  • Tatry Bielskie – na granicy polsko-słowackiej, gdzie znajdują się obszary takie jak Dolina Jaworowa czy Dolina Suchej Wody.
  • Tatry Zachodnie – szczególnie w rejonie Doliny Chochołowskiej oraz Doliny Kościeliskiej.
  • Tatry Wysokie – zwłaszcza w okolicach Doliny Pięciu Stawów Polskich oraz Doliny Rybiego Potoku.

Te obszary są dla rysi idealnym środowiskiem do polowania i rozmnażania, dlatego warto wyruszyć na ich poszukiwanie podczas wędrówki po Tatrzańskim Parku Narodowym. Jednak pamiętajmy, że rysie są zwierzętami dzikimi i należy zachować ostrożność, aby nie zakłócać ich naturalnego trybu życia.

Obszar Tatr Popularne szlaki turystyczne
Tatry Bielskie Dolina Suchej Wody, Dolina Jaworowa
Tatry Zachodnie Dolina Kościeliska, Dolina Chochołowska
Tatry Wysokie Dolina Pięciu Stawów Polskich, Dolina Rybiego Potoku

Śledzenie śladów rysia – jak rozpoznać czy jest w pobliżu?

Ryś, zwany także karpatką, to tajemnicze zwierzę, które potrafi idealnie wtopić się w teren Tatr. Jednak istnieją sposoby, aby rozpoznać czy jest w pobliżu. Jednym z nich jest śledzenie jego śladów. Oto kilka wskazówek, które mogą pomóc Ci znaleźć rysia w Tatrach:

  • Szukaj śladów łap – rysie mają charakterystyczne odciski łap, które można rozpoznać po ich kształcie i rozmiarze.
  • Zwróć uwagę na ślady ubytków – rysie potrafią zostawić ślady po swoich pazurach na drzewach lub skałach.
  • Obserwuj środowisko naturalne – rysie preferują tereny górzyste z gęstymi lasami, więc zwróć uwagę na takie miejsca.

Jeśli uda Ci się zauważyć którekolwiek z tych oznak, istnieje duże prawdopodobieństwo, że rys jest w pobliżu. Pamiętaj jednak, że są one bardzo płochliwe i trudne do zauważenia, więc cierpliwość jest kluczem do sukcesu.

Przykładowa tabela z danymi

Typ śladu Rozpoznanie
Ślad łapy Charakterystyczny podłużny kształt
Ślad pazurów Ubytek na drzewie lub skale

Najlepsze pory dnia na obserwację rysia

Żaden inny gatunek zwierząt w Tatrach nie budzi tyle emocji i fascynacji co ryś. Te tajemnicze kotowate zyskały sobie sympatię wielu miłośników przyrody. Jednakże, z uwagi na swoją płochliwość i wyjątkowość, obserwacja rysia w ich naturalnym środowisku stanowi prawdziwe wyzwanie dla pasjonatów. Aby zwiększyć szansę na spotkanie tych zwierząt, warto znać .

Choć ryś jest zwierzęciem nocnym, istnieje kilka okazji, kiedy można go zaobserwować również w ciągu dnia. Oto najlepsze momenty na obserwację rysia w Tatrach:

  • Ranek: Wczesne godziny poranne to czas, kiedy rysie mogą być aktywne, szukając pożywienia po nocnym polowaniu.
  • Popołudnie: Zmierzch to kolejna szansa na spotkanie tych tajemniczych zwierząt, gdy wychodzą z ukrycia, aby zacząć nocne polowanie.

Godzina Aktywność rysia
Ranek Aktywność na poszukiwanie pożywienia
Popołudnie Przygotowania do nocnego polowania

Nie ma gwarancji, że uda się zobaczyć rysia podczas wizyty w Tatrach, ale mając odpowiednią cierpliwość i rozeznanie w tych zwierzętach, można zwiększyć swoje szanse. Pamiętajmy jednak, że ryś to zwierzę dzikie i należy szanować jego naturalną przestrzeń życiową.

Czy udało Ci się kiedykolwiek zobaczyć rysia w Tatrach? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzach!

Gdzie i jak zorganizować wycieczkę po szlakach rysia?

Planujesz wycieczkę po szlakach rysia w Tatrach? Oto kilka miejsc, gdzie można spotkać to tajemnicze i piękne zwierzę:

  • Polana Chochołowska: To jedno z najlepszych miejsc do obserwacji rysia w Tatrach. Można tu spotkać wiele śladów tego zwierzęcia oraz podglądać je z odpowiednio przygotowanych punktów obserwacyjnych.
  • Dolina Kościeliska: Ten malowniczy rejon Tatr również jest domem dla rysia. Wyrusz na wędrówkę po szlaku przez dolinę i miej oczy szeroko otwarte – może uda ci się zobaczyć to niesamowite zwierzę w swoim naturalnym środowisku.
  • Bukowina Tatrzańska: W okolicach Bukowiny można również natknąć się na rysie. Sprawdź lokalne informacje turystyczne, aby dowiedzieć się, gdzie warto się udać, aby zwiększyć swoje szanse na spotkanie tego dzikiego kota.

Jeśli chcesz zorganizować udaną wycieczkę po śladach rysia, pamiętaj o kilku istotnych kwestiach:

  • Zbierz informacje o miejscach, gdzie można spotkać rysia.
  • Przygotuj się odpowiednio do wędrówki po górach – zadbaj o odpowiedni sprzęt, odzież i żywność.
  • Zachowaj ostrożność i nie zakłócaj spokoju zwierząt w ich naturalnym środowisku.

Spotkanie rysia w Tatrach może być niezapomnianym przeżyciem. Bądź jednak odpowiedzialny i szanuj przyrodę podczas swojej wycieczki. Ciesz się pięknem tatrzańskiej przyrody i miej nadzieję, że uda ci się spotkać to niesamowite zwierzę!

Rezerwaty przyrody – ostoi rysiowe w Tatrach

Rezerwaty przyrody są ważnymi obszarami chronionymi, gdzie zwierzęta mogą swobodnie żyć i rozwijać się. Jednym z takich miejsc są ostoi rysiowe w Tatrach, gdzie można spotkać jednego z najpiękniejszych i najbardziej tajemniczych drapieżników – rysia.

Ryś, zwany również karpatką, to zwierzę z rodziny kotowatych, charakteryzujące się długimi, szpiczastymi uszami oraz krępej budowie ciałem. Jest wspaniałym drapieżnikiem, a jednocześnie bardzo trudnym do spotkania w naturalnych warunkach.

Jeśli chcesz spróbować swojego szczęścia i zobaczyć rysia w jego naturalnym środowisku, warto odwiedzić jedno z rezerwatów przyrody w Tatrach. To właśnie tam można mieć szansę na obserwację tego pięknego ssaka. Poniżej przedstawiamy kilka miejsc, gdzie można spotkać rysia:

  • Rezerwat przyrody Świstowy Potok
  • Rezerwat przyrody Dolina Roztoki
  • Rezerwat przyrody Morskie Oko

Podczas wędrówki po tych obszarach, miej oczy szeroko otwarte – ryś lubi się skrywać i unikać kontaktu z człowiekiem. Może zdarzyć się, że spotkasz go przypadkiem w trakcie spaceru po górach.

Ryś i jego terytoria w Tatrach niosą ze sobą tajemnicę i niezwykłe piękno natury. To magiczne stworzenie, które zasługuje na naszą ochronę i szacunek. Miejmy nadzieję, że rezerwaty przyrody będą stanowić dla niego bezpieczne schronienie na wiele lat.

Na co należy uważać podczas obserwacji rysia?

Podczas obserwacji rysia w Tatrach należy zachować ostrożność i szacunek do naturalnego środowiska tego pięknego drapieżnika. Oto kilka ważnych rzeczy, na które należy zwrócić uwagę podczas poszukiwania tego zwierzęcia:

  • Zachowanie dystansu: Rysie są dzikimi zwierzętami i nie lubią być zbyt blisko ludzi. Ważne jest, aby nie zbliżać się zbyt blisko, aby nie zakłócić ich naturalnego zachowania.

  • Obserwacja z ukrycia: Najlepiej obserwować rysie z bezpiecznej odległości, korzystając z lunet lub aparatów teleobiektywów. Dzięki temu można dostrzec ich zachowanie bez zakłócania ich spokoju.

  • Czas obserwacji: Rysie są aktywne głównie o wschodzie i zachodzie słońca, dlatego najlepszym czasem na ich obserwację jest wczesny poranek lub późne popołudnie.

  • Terytorium: Rysie są terytorialne i bardzo przywiązane do swojego obszaru, dlatego warto zorientować się, gdzie mogą się one przebywać. Najlepsze miejsca to zazwyczaj lasy iglaste i skaliste stoki.

  • Dźwięki i zapachy: Rysie komunikują się głównie za pomocą dźwięków i zapachów. Warto zwracać uwagę na odgłosy wokół siebie, które mogą wskazywać na obecność tego drapieżnika.

  • Oznaki obecności: Poza samym widokiem rysia, warto zwracać uwagę na oznaki jego obecności, takie jak odchody, ślady łap czy zeskrobywane drzewa. To może pomóc w śledzeniu ich śladów.

Podsumowując, obserwacja rysia w Tatrach może być niezwykłym przeżyciem, jednak należy pamiętać o szacunku i ostrożności wobec tych dzikich zwierząt.

Czy warto wybrać się z przewodnikiem?

Ryś to jedno z najbardziej charakterystycznych zwierząt w Tatrach, które wielu turystów pragnie zobaczyć podczas swojej wizyty w górach. Choć spotkanie z tym tajemniczym drapieżnikiem nie jest łatwe, warto wiedzieć, gdzie szukać śladów jego obecności.

Najlepszym sposobem na zwiększenie szansy na spotkanie z rysiem jest skorzystanie z usług doświadczonego przewodnika. Osoba posiadająca wiedzę na temat zachowań i terytoriów tych zwierząt może znacznie ułatwić odnalezienie ich śladów oraz prawdopodobieństwo obserwacji.

Przewodnik może przybliżyć turystom najlepsze miejsca, gdzie można szukać śladów ryś w Tatrach. Poniżej znajdziesz kilka popularnych terytoriów, gdzie można spotkać tego tajemniczego drapieżnika:

  • Dolina Białego
  • Dolina Małej Łąki
  • Dolina Chochołowska

Dzięki wiedzy przewodnika, wizyta w tych rejonach może przynieść niezapomniane doświadczenia związane z obserwacją rzadkich gatunków zwierząt. Warto więc rozważyć takie rozwiązanie podczas planowania wyprawy w Tatry.

W co się ubrać na wędrówkę rysich ścieżkami?

Wędrując po Tatrach i chcąc spotkać tajemniczego rysia, warto być przygotowanym na każdą ewentualność. Odpowiednio dobrane ubranie i sprzęt to klucz do udanej wyprawy w poszukiwaniu tego wymagającego ssaka.

Podczas wędrówki rysimi ścieżkami warto założyć wygodne buty trekkingowe, które zapewnią stabilność na trudnym terenie górskim. Warto również pamiętać o warstwach ubrań – lepiej zdjąć czy zmienić kurtkę, gdy zrobi się zimniej niż walczyć z przegrzaniem na szlaku.

Kapelusz czy czapka z daszkiem to też must-have podczas spotkań z rysiami, które preferują tereny o otwartej przestrzeni. Ochrona głowy przed szkodliwymi promieniami słonecznymi jest kluczowa, zwłaszcza w górach, gdzie słońce może być bardziej intensywne.

Jeśli planujemy dłuższą wędrówkę, warto również zabrać ze sobą nie tylko picie, ale także prowiant. Energia z batoników czy suszonych owoców może okazać się zbawienne, gdy zaczniemy odczuwać zmęczenie po wielu godzinach szlaku.

Wreszcie, nie zapominajmy o odpowiednim sprzęcie fotograficznym! Spotkanie z rysiem może być niezapomnianym przeżyciem, które warto uwiecznić na zdjęciu. Aby nie zepsuć chwili, upewnijmy się wcześniej, czy aparat jest naładowany i gotowy do użycia.

Udogodnienia dla turystów chcących zobaczyć rysia

w Tatrach to kluczowa kwestia dla wszystkich miłośników dzikiej przyrody i unikalnych gatunków zwierząt. Ryś, będący symbolem polskich gór, nie jest łatwo dostrzegalny, dlatego warto wiedzieć, gdzie szukać tych rzadkich zwierząt. Poniżej znajdziesz informacje na temat miejsc, gdzie można spotkać rysie i jak przygotować się do ich obserwacji.

Ryś w Tatrach – tajemniczy mieszkaniec gór

Ryś to drapieżne ssaki z rodziny kotowatych, które zamieszkują głównie obszary górskie i leśne. W Tatrach, ryś jest jednym z najbardziej charakterystycznych gatunków, jednak spotkanie go w ich naturalnym środowisku wymaga cierpliwości i odpowiedniej wiedzy.

Gdzie szukać rysia?

  • Rezerwat Biosfery Tatrzańskiego Parku Narodowego
  • Dolina Chochołowska
  • Dolina Kościeliska
  • Dolina Gąsienicowa

Jak przygotować się do obserwacji rysia?

  • Zakup profesjonalnego sprzętu do obserwacji zwierząt
  • Zapoznanie się z zachowaniem i charakterystyką rysia
  • Wizyta w centrum oświatowym Tatrzańskiego Parku Narodowego

Podsumowanie

Lokalizacja Warunki obserwacji
Rezerwat Biosfery TPN Stałe patrole przewodników
Dolina Kościeliska Trasy spacerowe z punktami obserwacyjnymi
Dolina Chochołowska Możliwość noclegu w schronisku

Ryś w polskich Tatrach versus ruch turystyczny

Nie ma wątpliwości, że rysie są jednym z najbardziej tajemniczych i fascynujących mieszkańców polskich Tatr. Te piękne drapieżniki potrafią zaskoczyć turystów swoją obecnością, jednakże ich tereny są dobrze określone, a szansa na spotkanie jest dość niska.

Ryś to zwierzę przede wszystkim nocne, dlatego największe szanse na jego obserwację mają ci, którzy odważą się wybrać na nocne wędrówki po górach. Ale gdzie dokładnie warto się wybrać, jeśli chcemy zobaczyć tego pięknego dzikusa w jego naturalnym środowisku?

Według ekspertów, najlepsze miejsca do obserwacji rysi w polskich Tatrach to:

  • Dolina Kościeliska – rysie często przemierzają to obszar w poszukiwaniu pożywienia;
  • Dolina Chochołowska – również popularne ze względu na obfitość zwierzyny;
  • Dolina Białego – często można tu zobaczyć ślady obecności rysi w postaci śladów łap.

Lokalizacja Szanse na spotkanie
Dolina Kościeliska Średnie
Dolina Chochołowska Wysokie
Dolina Białego Niskie

Pamiętaj jednak, że zarówno rysie, jak i inne dzikie zwierzęta, potrzebują spokoju i ochrony swojego środowiska. Dlatego, jeśli masz szczęście zobaczyć jednego z tych pięknych drapieżników, zachowaj dystans i nie zakłócaj ich spokoju.

Ryś i jego interakcje z innymi zwierzętami

W Tatrach, tajemniczy i majestatyczny rysia można spotkać w licznych terytoriach, gdzie jest w stanie pokazać swoje zdolności myśliwskie i swoją siłę. Gdzie konkretnie można podziwiać tego pięknego drapieżnika?

1. Dolina Chochołowska – popularne miejsce do obserwowania rysi. Znajduje się tam wiele szlaków turystycznych, które prowadzą do miejsc, gdzie można spotkać te dzikie zwierzęta.

2. Dolina Kościeliska – inny obszar, który słynie z obecności rysi. Spacerując po tej malowniczej dolinie, warto uważać, aby przypadkiem nie spotkać jednego z tych zwierząt.

Rysie są bardzo samotnymi zwierzętami, które rzadko wchodzą w interakcje z innymi gatunkami. Ich terytorium jest dla nich bardzo ważne, dlatego starają się unikać spotkań z innymi zwierzętami, chyba że jest to konieczne.

Na swoim terytorium, rysie są bardzo terytorialne i nie wahają się bronić go przed intruzami. Starają się także utrzymać odpowiednią odległość od ludzi, co sprawia, że są trudne do spotkania w ich naturalnym środowisku.

Podsumowując, rysie i ich terytoria w Tatrach są fascynujące i pełne tajemnic. Obserwując te dzikie zwierzęta, można poczuć się jak na prawdziwej przygodzie w sercu gór.

Jakiekolwiek szanse zobaczyć rysia w Polskich Tatrach?

Zwierzęta takie jak rysie są bardzo tajemnicze i trudne do zauważenia w naturalnym środowisku. Jednak, jeśli marzysz o spotkaniu tych pięknych drapieżników, Polskie Tatry mogą być właśnie miejscem, gdzie spełnisz swoje marzenie!

Rysie to zwierzęta, które preferują tereny górskie i lesiste, co czyni Tatry idealnym miejscem dla nich. Jeśli jesteś gotów/a na odrobinę wysiłku, możesz spróbować swoich szans podczas pieszej wędrówki po tatrzańskich szlakach. Nie ma gwarancji, że zobaczysz rysia, ale szansa zawsze istnieje!

Jeśli chcesz zwiększyć swoje szanse na spotkanie rysia w Polskich Tatrach, warto wybrać się o poranku lub wieczorem, gdy zwierzęta są najaktywniejsze. Pamiętaj jednak, że rysie są bardzo płochliwe i unikają kontaktu z ludźmi, dlatego trzeba zachować ostrożność i nie zakłócać ich naturalnego środowiska.

W przypadku, gdy nie masz szczęścia z samodzielnym szukaniem rysia, istnieje również możliwość udziału w specjalnych wycieczkach z przewodnikiem, którzy znają tereny i zachowania tych zwierząt. To świetna okazja nie tylko na zobaczenie rysia, ale również na zdobycie cennej wiedzy na temat ich życia i terytoriów.

Pamiętaj, że spotkanie rysia w Polskich Tatrach to nie tylko przygodne doświadczenie, ale również szansa na obcowanie z jednym z najbardziej majestatycznych drapieżników Europy. Bądź cierpliwy/a, zachowaj respekt wobec natury i miej nadzieję – kto wie, może już niedługo znajdziesz się twarzą w twarz z tym tajemniczym zwierzęciem!

Nauka o rysiu – czego możemy się dowiedzieć z obserwacji?

Ryś, zwany także karpatką, to jedno z najbardziej wymagających do obserwacji zwierząt w Tatrach. Jego niezwykłe zdolności kamuflażu sprawiają, że często jest trudny do dostrzeżenia, a jego terytorium jest pilnie strzeżone. Jednakże, z odpowiednim przygotowaniem i cierpliwością, istnieje szansa na spotkanie tego pięknego drapieżnika.

  • Ryś to zwierzę terytorialne, co oznacza, że ma określony obszar, na którym poluje i się przemieszcza.
  • Główne obszary występowania rysia w Tatrach to Dolina Kościeliska, Dolina Chochołowska oraz Dolina Koscieliska.
  • Spotkać ryśia najczęściej można wcześnie rankiem lub w późnych godzinach popołudniowych, gdyż wtedy wychodzi on na polowanie.

Właściwie obserwując ruchy i ślady rysia, można dość dokładnie określić jego obszar życia i ścieżki, którymi często przemierza. Posiadając tę wiedzę, szansa na spotkanie karpatki znacznie się zwiększa.

Miejsce Częstotliwość spotkań
Dolina Kościeliska Częste
Dolina Chochołowska Rzadkie
Dolina Koscieliska Średnie

Ryś jest zwierzęciem obfitującym w tajemnicę i niezwykłość, dlatego obserwacja go w swoim naturalnym środowisku stanowi niebywałe przeżycie dla każdego miłośnika przyrody. Dlatego warto poświęcić czas na poznanie jego zwyczajów i starać się spotkać go w górach pod Tatrami.

Dziękujemy za poświęcenie czasu na lekturę naszego artykułu o rysiu i jego terytoriach w Tatrach. Mam nadzieję, że nasze wskazówki okażą się pomocne podczas Twojej wizyty w tym pięknym regionie. Pamiętaj, że spotkanie z rysiem w ich naturalnym środowisku jest niezapomnianym doświadczeniem, które warto przeżyć z szacunkiem i zachowując bezpieczną odległość. Zachęcamy do dalszego odkrywania piękna Tatr i dbania o ich dzikie mieszkańce. Do zobaczenia na szlaku!